Viết về bướm
23/6/2022


Viết về Bướm

GS Thái Công T
ng



 Butterflies and moths play an important role in the natural ecosystem as pollinators and as food in the food chain; conversely, their larvae are considered very problematic to vegetation in agriculture, as their main source of food is often live plant matter. In many species, the female may produce from 200 to 600 eggs, while in others, the number may approach 30,000 eggs in one day. The caterpillars hatching from these eggs can cause damage to large quantities of crops. Many moth and butterfly species are of economic interest by virtue of their role as pollinators, the silk they produce, or as pest species  

Loài bướm thuộc Bộ Cánh vẩy (họ Lepidoptera)  là một bộcôn trùngcó mặt trên mọi môi trường sống trên cạn, từ hoang mạc đến rừng mưa, từ đồng cỏ đến cao nguyên , là bộ côn trùng mà lắm người tham gia quan sát, nghiên cứu, thu thập, nuôi nấng, mua bán. Bướm thường không gây hại cho cây nhưng sâu non của nhiều loại bướm gây hại cho cây cối. Đại đa số Lepidoptera sống tại miền nhiệt đới .
-Anh với em hai đứa chung đường nắng hạ
Anh bên sông dài em ở cuối xóm bờ tre
Ngày ngày bên nhau em là hoa anh là bướm
Hoa bướm chung đường trên lối mộng khúc yêu thương.
Áo trắng bay em thướt tha chiều nắng hạ
Anh nơi sân trường ngơ ngẩn mãi bóng hình ai ?
Nguyện cầu trăm năm anh thầm mơ tình hoa bướm
Khúc khích em cười thôi hãy đợi chờ nghe anh
 
-Êm đềm trướng rũ màn che
 Tường đông ong bướm ,  đi về mặc ai (Kiều)
-Thiếp như  hoa đã lìa cành
Chàng như con bướm liệng vành mà chơi



Bộ Cánh vẩy (Lepidoptera) là một bộ côn trùng gồm bướm (bướm ngày, bươm bướm) và ngài (bướm đêm).  Đây là một trong những bộ côn trùng phân bố rộng và dễ nhận diện nhất.  Bộ Cánh vẩy cực kỳ đa dạng về số loài  và là một trong bốn bộ giàu số loài nhất.


Trong số các loài sâu gây hại thuộc bộ Lepidoptera (bộ Cánh phấn) có: sâu đục thân lúa, sâu xám, sâu cắn lá ngô, sâu hại bắp cải v.v.
 
Đại đa số Lepidoptera sống tại miền nhiệt đới, nhưng hầu các nơi đều có độ đa dạng nhất định. Chúng có mặt trên mọi lục địa trừ châu Nam Cực, cư ngụ mọi môi trường sống trên cạn, từ hoang mạc đến rừng mưa, từ đồng cỏ đến cao nguyên, song cuộc sống thường gắn với thực vật bậc cao, nhất là cây hạt kín (thực vật có hoa).Một số loài cánh vảy có lối sống cộng sinhhội sinh hay ký sinh, sống trong cơ thể sinh vật khác thay vì sống độc lập.

 Cấu trúc cơ thể cơ bản ở các loài Lepidoptera biến thiên đa dạng nhằm giành lấy lợi thế tùy lối sống và môi trường sống. Các loài cánh vẩy có lớp vảy phủ khắp thân mình, cánh và vòi. Vảy chúng chuyên biệt hóa, trở thành những "cọng lông" dẹp, tạo cho bướm và ngài nhiều màu sắc, hoa văn khác nhau.
Hầu hết loài có cánh dạng màng, số ít cánh thoái hóa hay không có cánh. Việc giao phối và đẻ trứng diễn ra gần hoặc trên cây chủ của ấu trùng.

Cánh có nhiều vảy, khi bay ra tung như bụi phấn, hai cánh trước thường lớn hơn hai cánh sau. Thân có lông hoặc vảy bao phu* .Miệng biến thành vòi hút, lúc binh thường cuốn tròn lại theo hình xoắn ốc, lúc cần hút mật hoa vòi duỗi dài ra.
Ở nhiều loài, con cái đẻ được 200 tới 600 trứng, ở số khác, con số này có thể đạt 30.000 trứng một ngày. Việc giao phối và đẻ trứng diễn ra gần hoặc trên cây chủ của ấu trùng. Như đa số côn trùng, bướm và ngài trải qua biến thái hoàn toàn.

Ấu trùng thường được gọi là sâu hay sâu bướm, bề ngoài khác hẳn với dạng trưởng thành, có cơ thể hình trụ;  ấu trùng gây vấn đề cho cây trồng trong nông nghiệp. Một khi đạt ngưỡng trưởng thành, ấu trùng biến thành nhộng.

 Khi con nhộng hoàn thành biến thái, nó trở thành bướm hay ngài thành thục giới tính. Bướm và ngài đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, ở vai loài thụ-gieo phấn cũng như thức ăn trong chuỗi . Một số loài bướm và nhiều loài ngài quay túi tơ/kén trước lúc trở thành nhộng, số khác phát triển dưới đất.






https://www.facebook.com/groups/124948084959931
 
PHỤ TRÁCH BIÊN TẬP
 
Sáng lập & Cố vấn:

TRẦN ĐĂNG HỒNG, PhD

Ban Biên tập :

VÕ THANH NGHI
vothanhnghiag@yahoo.com.vn
NGUYỄN THANH LIÊM
liem68dvb@gmail.com


Địa chỉ liên lạc: thnlscantho.3@gmail.com


Đặc San:
Đặc san XUÂN CANH DẦN (2010)
Đặc san XUÂN TÂN MÃO (2011)
Đặc san XUÂN NHÂM THÌN (2012)
Đặc san XUÂN QUÝ TỴ (2013)
Đặc san XUÂN GIÁP NGỌ (2014)
Đặc san XUÂN ẤT MÙI (2015)
Đặc san XUÂN BÍNH THÂN (2016)
Đặc san XUÂN ĐINH DẬU (2017)

Đặc san "Lưu Bút Ngày Xanh I (2010)
Đặc san Lưu Bút Ngày Xanh II (2011)
Đặc san Lưu Bút Ngày Xanh III
https://www.facebook.com/groups/124948084959931/
 
https://www.facebook.com/groups/124948084959931/
 
Today, there have been 233045 visitors (440788 hits) on this page!