LUẬN VỀ KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG

Trần Đăng Hồng

Phần 3. Hỏa thiêu Tân Dã​

Khổng Minh được La Quán Trung mô tả là một vị thừa tướng tài đức song toàn với tài năng xuất chúng, đoán mưu lập kế như thần, trên thông thiên văn dưới tường địa lý. Trong trận chiến đồi Bác Vọng, Khổng Minh dùng hỏa công tiêu diệt quân Tào. Hỏa công được xử dụng nhiều lần trong Tam Quốc Chí, nổi tiếng nhất là trận Xích Bích (sẽ nói ở dịp khác). Trong bài này, Khổng Minh dùng kế gì khác để diệt quân Tào Tháo?

***

Sau trận thua thảm bại ở đồi Bác Vọng, Hạ Hầu Đôn dẫn tàn quân về chịu tội với Tào Tháo. Tào Tháo tức lắm, quyết tâm trả thù diệt Lưu Bị. Tào Tháo điểm 50 vạn binh hùng, chia thành 5 đạo; đạo thứ nhứt giao cho Tào Nhơn, Tào Hồng; đạo thứ hai giao cho Trương Hấp, Trương Liêu; đạo thứ ba giao cho Hạ Hâu Ðôn, Hạ Hầu Huyên; đạo thứ tư giao cho Lý Ðiển, Vu Cấm; còn chính mình thống lãnh đạo binh thứ năm. Chức tiền bộ tiên phong thì giao cho Hứa Chữ.

Sắp sửa cất binh thì Khổng Dung can “Theo ý tôi, nên từ từ, vì Lưu Bị cũng như Tôn Quyền đều là kẻ địch đáng xem xét cho kỹ rồi hãy đánh”. Tào Tháo tức giận, ra lệnh chém Khổng Dung cùng cả gia đình.

Cái chết của Khổng Dung chỉ là giọt nước nhỏ làm  tràn ly. Nguyên Khổng Dung phò vua Hán Hiến Đế vào thời Tào Tháo lộng quyền nên ông thường có bất đồng chính kiến với Tào Tháo. Sau này ông can nhiều lần nhưng Táo Tháo không nghe, lại thù ông. Một lần, Tào Tháo đề ra chính sách cấm rượu để tiết kiệm lương thực, nhưng Khổng Dung lại lên tiếng phản đối: “Trên trời có tửu tinh, dưới đất có tửu tuyền, nhân gian có tửu đức, sao lại cấm tửu? Hơn nữa từ xưa thường vì đàn bà mà mất nước, sao không cấm đàn bà?”. Tào Tháo tuy không ưa nhưng vì uy tín của Khổng Dung rất lớn nên đành cho qua. Nay nhân dịp vừa xuất quân lại bị Khổng Dung cản trở, Tào Tháo kết tội ông đem chém cùng cả gia đình. Khi cả nhà bị bắt, hai đứa con nhỏ của Khổng Dung đang ngồi chơi. Mọi người giục hai đứa trẻ đi trốn, nhưng hai đứa trẻ đáp: “Tổ chim đã vỡ làm sao trứng được lành?” . Câu nói này về sau trở thành ngạn ngữ.

Táo Tháo ra lệnh ba quân phải khẩn cấp tiến về Kinh Châu tiếp thu lãnh thổ do Lưu Tôn xin hàng và dâng đất. Tào Tháo sợ Lưu Bị phỏng tay trên chiếm mất Kinh Châu.

Giờ nói về tình hình nội bộ Kinh Châu. Lưu Biểu bấy giờ đã già. Ông có hai vợ. Con trai trưởng của bà vợ lớn, đã chết, là Lưu Kỳ rất tài giỏi thông minh. Mẹ ghẻ, tức vợ thứ hai của Lưu Biểu là Thái Phu Nhơn muốn ám hại Lưu Kỳ để đưa con của bà là Lưu Tôn lên làm vua một khi Lưu Biểu chết. Bà ta mua chuộc nhiều quan đại thần như Thái Mạo theo phe. Lưu Kỳ biết vậy, mới lạy lục Lưu Bị và Khổng Minh hiến kế cứu mạng mình. Nhờ Khổng Minh hiến kế, Lưu Kỳ được điều ra quan ải trấn giữ thành Giang Hạ, là nơi hiểm yếu và lương thực dồi dào.

Lưu Biểu bệnh nặng biết sắp chết, bèn mời Lưu Bị đến tham vấn, tỏ ý nhường quyền cho Lưu Bị mới có đủ tài năng giữ được Kinh Châu, dưới sự dòm ngó đe dọa của Đông Ngô và Tào Ngụy. Lưu Bị bèn thưa “Em sẽ lo giúp cháu Lưu Kỳ, chứ không dám nghĩ vậy”. Lưu Biểu vừa làm xong di chúc nhường ngôi cho Lưu Kỳ thì chết. Thái phu nhơn mời Thái Mạo tới bàn kế, làm di chúc giả cho con mình là Lưu Tôn mới 14 tuổi lên làm vua, xong xuôi mới phát tang. Lúc đó có Lý Khuê chống đối việc lập con thứ, truất con cả, nên bị Thái Mạo giết chết.

Trong lúc này, Tào Tháo dẫn 5 đạo binh đến Tân Dã để diệt Lưu Bị, chứ chưa có ý đồ chiếm Kinh Châu. Nghe tin Táo Tháo dẫn đại binh hướng về Tân Dã (thuộc Kinh Châu), Thái Phu Nhân cùng các mưu sĩ bàn chuyện đem đất Kinh Châu dâng cho Tào Tháo để giữ ngai vàng cho Lưu Tôn. Nhận được tin trên, Tào Tháo quá mừng, dốc đại binh thẳng tiến Kinh Châu để tiếp thu lãnh thổ do Lưu Tôn hàng và dâng đất mà không phải tốn một tên lính nào. Hơn nữa, Tào Tháo sợ Lưu Bị và Khổng Minh phỏng tay trên chiếm mất Kinh Châu.

Khi có tin cấp báo đại quân Tào Tháo đã tiến tới Bác Vọng Khổng Minh nói với Lưu Bị: “Lần trước, tôi chỉ dùng một mồi lửa mà binh của Hạ Hầu Ðôn phải tan tành. Lần này tôi cho chúng mắc mưu nữa, xin Chúa Công cho bá tánh di cư sang Phàn Thành ngay”.

Sau đó Khổng Minh cho Quan Công dẫn ngàn binh đi mai phục phía bờ sông Bạch Hà. Mỗi tên quân mang sẵn một bao cát để khi có lịnh thì ngăn nước sông. Khi quân Tào tới đi qua thì xả nước cho nước cuốn chảy xuống. Lại khiến Trương Phi mai phục ở Bác Lăng và dặn: “Chỗ đó nước cạn, hễ quân Tào băng qua thì xông ra mà đánh”.  Khổng Minh ra lệnh Triệu Vân chia quân ba mặt, Ðông, Tây, Nam, chừa phía Bắc cho quân Tào chạy. Hễ có hiệu lửa thì mới xông ra mặt Bắc mà đánh. Lại truyền cho quân mang đồ dẫn lửa để sẵn trong nhà bá tánh, sau khi bá tánh đã di cư sang Phàn Thành rồi. Lại sai Mê Trước, Mê Phương chạy đi chạy lại làm nghi binh.

Sau đó Huyền Ðức cùng Khổng Minh lên lầu cao uống rượu.

Tào Nhơn, Tào Hồng kéo đạo quân thứ nhất tới Tân Dả thấy chân núi có hai đạo quân của Mê Trước, Mê Phương thì đồn binh lại. Hứa Chữ cũng không dám tiến lên, sợ phục binh. Sau khi xem xét, Tào Nhơn cho là nghi binh nên truyền tiến lên.

Ði sâu vào rừng chẳng có ai, xảy nhìn lên cao thấy Huyền Ðức đang uống rượu với Khổng Minh. Hứa Chữ xông lên định bắt thì gỗ đá lăn xuống nên không lên được.

Còn Tào Nhơn thẳng tiến chiếm Tân Dả, thấy cửa thành mở rộng bèn vô thành thì thấy bá tánh đã bỏ đi hết rồi, thành không nhà trống. Lúc ấy tất cả quân lính đều mỏi mệt và nấu cơm ăn để nghỉ ngơi. Bỗng đêm đó, có lửa cháy phía sau, chưa nhận định rõ lại có tin báo lửa cháy khắp ba phía còn lại. Tào Nhơn thất kinh chạy ra thì thấy cả vùng lửa cháy ngút trời. Quân Tào thi nhau chạy trốn, chết không biết bao nhiêu.

Tào Nhơn, Tào Hồng đang tìm đường thoát thân thì gặp quân của Triệu Vân ùa ra giết, đang lúc nguy cấp thì quân dọ thám cho hay phía Bắc không có quân mai phục nên quân Tào đổ ùa sang phía Bắc mà chạy. Chạy một quảng, Tào Nhơn kiểm điểm binh mã thấy hao phân nửa, Phần còn lại thì cháy quần cháy áo thiệt là thảm thương. Chạy một hồi nữa lại có con sông trước mặt, nhưng nước cạn nên quân Tào không lo nữa, dừng quân lại nghỉ và qua sông sau.

Quan Công phục ở mé trên, thấy quân Tào đã tới, bèn cho quân xả nước xuống, nước chảy như thác vỡ bờ, quân Tào lại một phen chết đuối vô số. Tào Nhơn , Tào Hồng dẫn tàn binh trốn chạy, bỗng đâu pháo lịnh nổ vang, Trương Dực Ðức cầm xà mâu chặn đường kêu: “ Tào Nhơn, Tào Hồng, mau để thủ cấp lại!”. May là lúc đó có Hứa Chữ chạy đến cứu để Tào Nhơn Tào Hồng chạy trốn. Hai tướng giao phong, Hứa Chữ không dám đánh lâu, cướp đường chạy thoát. Trương Phi đuổi theo, thì gặp Huyền Đức cùng Khổng Minh men bờ sông đi ngược lên. Lưu Phong My Phương đã sắp thuyền sẵn, cả đoàn xuống thuyền sang sông, kéo về Phàn Thành.

Đạo quân thứ nhất do Tào Hồng Tào Nhơn và  đạo tiên phong Hứa Chữ đại bại. Trong lúc đó, Tào Tháo dẫn đoàn quân thứ 5 cấp tốc đến Kinh Châu.  Lưu Tôn cùng mẹ Thái Phu Nhân đem ấn tín sang dâng cho Tào Tháo. Tào Tháo trước đây hứa cho Lưu Tôn làm chủ Kinh Châu. Khi chiếm xong Kinh Châu, Tào Tháo ra lệnh Lư Tôn phải ra làm Thứ Sử Thanh Châu tức khắc. Lưu Tôn nghe thất kinh, xin ở lại làm dân thường nhưng Tào Tháo không cho. Hai mẹ con đành dắt nhau đi Thanh Châu. Tào tháo gọi Vu Cấm đến dặn, dẫn khinh kỵ đuổi theo giết cả hai mẹ con để trừ hậu hoạn.

Mất Kinh Châu, Khổng Minh đề nghị Lưu Bị giao Vân Trường đem lực lượng về Hạ Khẩu là nơi lương thực dồi dào lại hiểm địa làm căn cứ để khôi phục lại giang sơn, còn Lưu Bị, Trương Phi, Khổng Minh theo Lưu Kỳ về Giang Hạ.

Biết Lưu Bị và Khổng Minh đang ở Giang Hạ, sợ Lưu Bị liên kết với Đông Ngô chống lại Tào thì khó giữ được Kinh Châu, nên Tào Thào đem toàn quân tiến về Giang Hạ quyết diệt Lưu Bị. Phần này đã được mô tả ở Phần 1, theo đó bá tánh thành Kinh Châu dìu dắt gia đình theo Lưu Bị, Lưu Bị không đành bỏ dân, nên đoàn quân dân đi chậm. Quân Tào Thào rượt theo, bắt kịp; Trương Phi chận Quân Tào tại cầu Trường Bản và tướng Triệu Vân cứu hai phu nhân và ấu chúa A Đẩu đã mô tả trong Phần 1.

Khổng Minh dùng mưu kế gì để lấy lại Kinh Châu?

Reading, 7/7/2020