LUẬN VỀ KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG

Trần Đăng Hồng

Phần 2.  Gò Bác Vọng – Gia Cát dụng mưu thần

Khi thực lực chưa có, anh em Lưu Bị nương tựa vào Lưu Biểu ở Kinh Châu, và được giao đóng quân ở Tân Dã. Anh em Lưu Bị cùng Khổng Minh và các tướng sĩ đóng quân ở Tân Dã ngày đêm lo luyện tập quân sĩ để chờ thời cơ. Thấy Lưu Bị trọng đãi Khổng Minh thái quá mà chưa thấy Khổng Minh có tài cán gì, Quan Công và Trương Phi nói với Lưu Bị “Khổng Minh tuổi trẻ, tài học được bao nhiêu mà huynh trưởng quá trọng vọng như vậy? Vả lại, từ ngày ra khỏi lều tranh đến nay, Khổng Minh cũng chưa làm được điều gì tài giỏi mà?”. Huyền Ðức nói: “Anh được Khổng Minh cũng như "cá gặp nước". Hai em đừng nói nhiều nữa”. Quan, Trương nghe nói, lẳng lặng lui ra, nhưng lòng vẫn không phục Khổng Minh.

Vào thời điểm này, Đông Ngô do Tôn Quyền lãnh đạo có nhiều danh tướng đến quy phục như Lữ Mông, Lục Tốn, Từ Thịnh, Phan Chương, v.v. lại có  các quân sư tài giỏi như Chu Du, Gia Cát Cẩn, Trương Chiêu, nên rất hùng mạnh. Tôn  Quyền cho đóng rất nhiều tàu chiến vừa phòng thủ, vừa dự tính đánh lấy Kinh Châu của Lưu Biểu. Một khi chiếm được Kinh Châu, Đông Ngô mới đủ thực lực tiến lên phía bắc diệt Tào Ngụy.

Vì tướng Hoàng Tổ của Lưu Biểu đóng ở thành Giang Hạ bị tướng Cam Ninh của Đông Ngô giết và chiếm mất thành nên Lưu Biểu, nay đã già, muốn anh em Lưu Bị đem quân đánh Đông Ngô để trả thù và lấy lại Giang Hạ. Khổng Minh bèn can, nói rằng trong lúc anh em Lưu Bị đem quân đánh Đông Ngô, Tân Dã bỏ trống, Táo Tháo đem quân chiếm Tân Dã rồi chiếm Kinh Châu thì sao?

Đúng như Không Minh suy đoán, từ ngày biết Lưu Bị ngày đêm luyện tập quân sĩ, tích trữ lương thực, Tào Tháo quyết diệt Lưu Bị trước, vì biết Lưu Bị có chính nghĩa phò Hán diệt Ngụy, được lòng dân ủng hộ, là mầm đại họa của Tào Tháo sau này. Tào Tháo nói: “Lưu Bị tuy là kẻ anh hùng, nhưng thế lực hiện chưa có là bao, phải trừ hắn trước, diệt Đông Ngô sau”. Liền sai Hạ Hầu Ðôn làm Ðô Ðốc; Vu Cấm, Lý Ðiển, Hạ Hầu Lan, Hàn Hạo làm Phó tướng, quản thủ mười vạn tinh binh, kéo thẳng đến đồi Bác Vọng để tiến đánh huyện Tân Dã. Tân Dã là tiền đồn phía bắc của Kinh Châu, quân Tào muốn vào Kinh Châu phải qua Tân Dã.

Tuân Húc can: “Lưu Bị là tay anh hùng, nay lại được Gia Cát Lượng theo phò làm Quân sư, chúng ta không nên khinh địch”. Hạ Hầu Ðôn nói: “Lưu Bị chỉ là lũ chuột nhắt, nay chui chỗ này, mai trốn chỗ kia, quân sĩ có bao mà sợ. Tôi quyết bắt sống Lưu Bị đem về nạp cho Thừa Tướng”. Từ Thứ nói: “Tướng quân chớ coi thường Lưu Bị. Nay Lưu Bị có thêm Gia Cát Lượng thì chẳng khác nào hổ thêm cánh vậy”. Tào Tháo hỏi: “Gia Cát Lượng là người như thế nào?”. Từ Thứ trả lời: “Khổng Minh có tài ngang trời dọc đất, có cơ mưu quỷ khốc thần kinh, thật là một kỳ sĩ trên đời nay, không thể coi thường được”. Tào Tháo hỏi: “Khổng Minh so với tài của ông thì sao?”. Từ Thứ nói: “Tôi đâu dám sánh với Khổng Minh. Tôi chỉ như con đom đóm lập lòe, Khổng Minh chẳng khác mặt trăng giữa đêm rằm vậy”. Hạ Hầu Ðôn hăng hái nói: “Sao Nguyên Trực lại quá nhún mình, đề cao người khác như vậy? Gia Cát Lượng như đồ cỏ rác, có gì đáng sợ? Tôi chỉ đánh một trận là bắt sống Lưu Bị, trói tay Gia Cát Lượng! Nếu không làm được, xin nạp thủ cấp dưới trướng mà tạ tội với Thừa tướng”.

Thế là Hạ Hầu Đôn được Tào Tháo ra lệnh dẫn đại binh thắng tiến tới thành Tân Dã.

Nghe tin đại quân Tào tới, Trương Phi bảo Vân Trường: “Chuyến này cứ để Khổng Minh đánh trước, xem hắn nghênh địch như thế nào?”.

Hai tướng đang trò chuyện thì có tin Huyền Ðức gọi vào. Huyền Ðức nói với Quan, Trương: “Hạ Hầu Ðôn kéo binh mười vạn đến đánh Tân Dã, hai em có mưu kế gì chăng?”. Trương Phi hỏi lại: “Sao đại ca không sai "nước" ra nghênh địch?”. Huyền Ðức cau mày: “Trí lược thì nhờ Khổng Minh, dũng lược thì cậy có hai em! Ðừng phân bì như vậy”. Quan, Trương không dám nói nữa, lẳng lặng lui ra.

Huyền Ðức lại mời Khổng Minh vào thương nghị. Khổng Minh nói: “Chỉ sợ hai tướng Quan, Trương không chịu nghe lệnh của tôi thôi. Nếu Chúa công muốn để tôi hành binh thì phải ban cho tôi ấn kiếm mới được”. Huyền Ðức lấy ấn kiếm trao cho Khổng Minh.

Khổng Minh liền tụ tập chư tướng lại truyền lệnh. Khổng Minh hạ lệnh:

“ Bên trái đồi Bác Vọng có trái núi Dự Sơn, bên phải có khu rừng An Lâm, hai nơi đó là chỗ mai phục quân rất tốt. Vân Trường hãy dẫn một ngàn quân đến phục dưới núi Dự Sơn. Khi địch tới, im lặng để cho chúng đi qua. Những xe nặng chở quân nhu, lương thảo ắt đi phía sau. Hễ thấy mặt Nam có lửa cháy, lập tức thả quân xông ra đánh và đốt hết lương thảo ấy. Dực Ðức thì dẫn một ngàn quân đến phía sau rừng An Lâm, mai phục trong hang núi. Hễ thấy phía Nam có ánh lửa bốc cháy, lập tức kéo binh đến đồi Bác Vọng, phóng hỏa đốt lương thảo quân địch ở đấy. Quan Bình, Lưu Phong hãy dẫn năm trăm quân, dự bị những đồ dẫn hỏa, ra phía sau đồi Bác Vọng, chia hai ẩn núp, đợi đến canh một khi giặc kéo tới, nổi lửa đốt rừng lau! “.

Lại phải sai người đến Phàn Thành gọi Triệu Vân về, cho đi tiên phong, không cần đánh lấy thắng, chỉ cần đánh lấy thua. Còn Lưu Bị thì lảnh một đạo quân làm hậu viện.

Nghe xong, Vân Trường hỏi: “Chúng tôi đều phải đi nghinh địch. Vậy chẳng hay Quân sư làm việc gì?”. Khổng Minh điềm nhiên đáp: “Ta chỉ ngồi giữ huyện thành này”. Trương Phi cười ha hả nói: “Chúng tôi đều phải lăng lưng vào chỗ chém giết, còn Quân sư thì ngồi nhà, thung dung dữ a?”. Khổng Minh giơ gươm lên, lớn tiếng nói: “Ấn kiếm ở đây, nếu ai sai lệnh, ta sẽ chém đầu”.

Trương Phi cười nhạt. Vân Trường bảo: “Chúng ta thử xem cái kế của thằng hủ nho này có ứng nghiệm hay không rồi sẽ về chất vấn hắn cũng chưa muộn”.

Thế là hai người kéo quân đi. Còn các tướng cũng chưa hiểu thao lược của Khổng Minh như thế nào, nên tuy vâng lệnh song ai nấy lòng đầy nghi hoặc.

Khổng Minh bảo Huyền Ðức: “Hôm nay Chúa công nên dẫn binh đến chân đồi Bác Vọng mà đóng. Sẩm tối ngày mai, ắt quân địch sẽ đến. Chúa công nên bỏ trại mà chạy. Hễ thấy lửa cháy thì lập tức quay binh lại đánh. Tôi cùng với Mê Trước, Mê Phương lãnh năm trăm quân giữ huyện. Tôn Cành , Giản Ung thì lo chuẩn bị tiệc mừng công và sắp sẳn sổ sách ghi công lao cho tướng sĩ”.

Khổng Minh ra lệnh xong xuôi, từ giã Huyền Ðức vào trong. Còn Huyền Ðức tuy lòng còn áy náy, song vẫn dẫn binh đến chân đồi Bác Vọng hạ trại.

Bấy giờ Hạ Hầu Ðôn với các tướng Vu Cấm, Lý Ðiển dẫn binh đến gần Bác Vọng, liền chia quân làm hai, một làm tiền bộ, một đi hậu tập và bảo vệ lương thực. Lúc này nhằm vào tiết thu, trời trong trăng tỏ, gió thổi vèo vèo. Bỗng thấy phía trước bụi bay ngất trời. Hạ Hầu Ðôn sai Vu Cấm, Lý Ðiển ở sau điều khiển quân sĩ, còn mình thì giục ngựa tới trước chờ địch. Tức thì trong đám bụi mù, có một đội binh mã kéo đến. Hạ Hầu Ðôn nhìn qua, ngửa mặt lên trời cười ngất. Chư tướng thấy vậy, ngạc nhiên hỏi. Hạ Hầu Đôn nói “Ta cười là cười cho Từ Nguyên Trực lúc ở trước mặt Thừa Tướng dám khoe Gia Cát Lượng là một người có tài như người nhà trời! Nay xem hắn dụng binh, đem binh mã thế kia cho làm tiền bộ tiên phong để đối địch với ta, như vậy chẳng khác nào đem bầy dê ra chống chọi với hổ báo. Lời hứa của ta trước mặt Thừa Tướng là sẽ bắt sống Lưu Bị và Gia Cát Lượng đem về nạp, thì nay quả là thành công mỹ mãn”.

Dứt lời, liền giục ngựa xông tới. Triệu Vân thấy Hạ Hầu Đôn bèn vung thương đâm tới. Hai ngựa quần nhau chừng hai hiệp, Triệu Vân giả thua bỏ chạy. Hạ Hầu Ðôn giục ngựa đuổi theo. Triệu Vân chạy được hơn mười dặm, quay lại đánh nữa. Ðánh qua vài hiệp lại bỏ chạy. Hàn Hạo thấy thế, giục ngựa tới trước can. Hạ Hầu Ðôn đang hăng máu, nói: “Cái thứ quân mã như cỏ rác thế kia thì dầu có mai phục mười mặt, ta cũng không sợ”.

Rồi không nghe lời Hàn Hạo, Hạ Hầu Ðôn xua quân đuổi thẳng đến đồi Bác Vọng. Bỗng một tiếng pháo nổ vang, Huyền Ðức tự dẫn quân ra đánh, tiếp ứng Triệu Vân. Hạ Hầu Ðôn thấy thế, cười ha hả, quay lại nói với Hàn Hạo: “Ðó, quân mai phục thế đó chứ gì? Chiều nay ta phải vào thành Tân Dã cho kỳ được. Nếu không, ta thề không nghỉ quân”.

Huyền Ðức và Triệu Vân giục quân xông vào xáp chiến. Hai bên đánh được ba hiệp, Huyền Ðức ra lệnh rút lui, rồi cùng Triệu Vân chạy miết.

Lúc này trời đã tối, mây phủ mịt mù che khuất bóng trăng. Buổi chiều gió đã nổi, đến đêm gió càng thổi mạnh... Hạ Hầu Ðôn chỉ một mực cắm đầu, cắm cổ cứ việc giục quân đuổi theo. Vu Cấm, Lý Ðiển đi sau, chạy đến một chỗ hẹp, lau lách mọc um tùm, lòng nghi hoặc.

Lý Ðiển nói: “Hễ khinh địch là thua. Phía Nam đường quá chật hẹp, bờ sông sát chân núi, rừng rậm lau cao thế này, nếu địch dùng hỏa công thì biết liệu làm sao?”. Vu Cấm tỉnh ngộ, khen rằng: “Lời ông nói rất đúng, tôi phải chạy đến trước nói với Ðô Ðốc, còn ông thì lập tức truyền dừng binh lại”.

Vu Cấm giục ngựa chạy theo Hạ Hầu Đôn kêu lớn: “Tiền quân Ðô Ðốc xin hãy dừng binh ngay!”. Hạ Hầu Ðôn đang thúc quân chạy gấp, bỗng nghe gọi, rồi thấy Vu Cấm ở đằng sau chạy tới, liền hỏi vì cớ gì? Vu Cấm nói: “ Mặt Nam kia đường hẹp, sông núi sát nhau, lau cao rừng rậm, xin Ðô Ðốc đề phòng địch dùng hỏa công”.

Hạ Hầu Ðôn lúc này giật mình tỉnh ngộ, vội quay ngựa hạ lệnh cho quân sĩ dừng lại. Nhưng vừa dứt lời thì đã nghe tiếng kêu la lẫn tiếng reo hò vang dậy, phía sau ánh lửa bùng lên sáng rực. Rừng lau bắt lửa, rồi lan đến hai bên đường. Và chỉ trong chốc lác, bốn phương tám hướng lửa bốc cháy ngập trời. Lúc này, trời lại gió lạnh, lửa bốc cháy càng nhiều, quân Tào thất kinh, hàng ngũ hoảng loạn, người ngựa đạp nhầu lên nhau, chết vô số kể.

Bấy giờ Triệu Vân mới quay ngựa lại đánh úp. Hạ Hầu Ðôn xông khói đạp lửa chạy trốn. Mặt sau, Lý Ðiển thấy tiền quân lâm nguy, vội bỏ chạy vào thành Bác Vọng. Chạy được một lúc, lại thấy trước mặt bỗng hiện ra một đạo quân chận lại đánh, viên tướng đi đầu là Quan Vân Trường. Lý Ðiển túng thế, phải vọt ngựa xông vào xáp chiến cướp đường mà chạy. Vu Cấm thấy các xe lương bị cháy hết, lửa cháy ngập trời, vội rẽ vào ngõ tắc chạy trốn. Hạ Hầu Lan, Hàn Hạo xông ngựa tới cứu xe lương thì gặp phải Trương Phi. Hai bên đánh nhau mới được vài hiệp, Trương Phi đã đâm Hạ Hầu Lan một xà mâu nhào lăn xuống ngựa chết tốt. Hàn Hạo thất kinh cướp đường chạy mất. Quân Tân Dã đánh đuổi mãi tới sáng. Hạ Hầu Ðôn thua một trận thảm bại, mới thu thập ít tàn quân, chạy về Hứa Xương.

Khổng Minh đắc thắng thu quân, Quan Vân Trường và Trương Phi bảo nhau: “Khổng Minh thật là bậc anh kiệt!”. Hai người vừa đi vừa bàn tán với nhau chưa đầy vài dặm thì đã thấy trước mặt cờ bay phất phới. Mê Trước, Mê Phương dẫn một toán quân đẩy một cỗ xe nhỏ tới. Trên xe có một người ngồi chễm chệ, hai người nhìn kỹ, thì ra đó là Khổng Minh. Quan, Trương liền xuống ngựa, sập lạy trước xe, tỏ ý bái phục mưu cao vừa thắng trận. Một lúc sau, Huyền Ðức, Triệu Vân, Lưu Phong, Quan Bình cùng kéo đến, tụ tập chư quân, đem những xe lương cướp được chia thưởng cho tướng sĩ, rồi ban sư về huyện thành. Nhân dân trăm họ Tân Dã đổ xô ra đường lạy mừng thắng trận.